فرش دستباف تبریز طرح سالاری شش متری:

فرش سالاری تبریز در اصل می تواند گفت از طرح های بسیار شلوغ تبریز والبته خوش رنگ، لعاب این عرصه می باشد. طرح سالاری توسط استاد بسیار سرشناس تبریزی به اسم آقای هدایت اله حمید زاده به قلم آورده شده است و توسط بافنده های بسیار هنرمند گره ها کنار هم چیده شده اند تا بتوانند هنری بی نقص و عیب را برای جهانیان تقدیم کنند. فرش سالاری تبریز عموما در رج های بالاتر قدرت بیشتری دارد و دلایل آن کاملا آشکار است، از اصلی ترین دلیل آن موضوع می توانیم اشاره کنیم که در طرح سالاری قلمی بسیار پر گل و شلوغ است.

هرچقدر تراکم بافتی فرش بیشتر باشد در نتیجه این گل ها بسیار خوش نقش تر کنار هم دیده می شوند، از طرفی دیگر رنگ های بکار گرفته شده در اکثر مواقع برای این فرش از رنگ های تیره می باشد که در کنار رنگ های فیروزه ای به خوبی میدرخشند. فرش سالاری امروزه از سی رج تا بالای 70 رج بافته می شود. البته که می توان گفت 40 رج و 50 رج این فرش بیشتر به چشم میخورد و به راحتی قابل دست یابی است، از طرفی خریداران رج های بالای 40 یکی از انتخاب های ویژه آن ها طرح سالاری می باشد.

طرح سالاری در اغلب موارد دارای دو متن می باشد که متن دوم آن به رنگ فیروزه، ابریشم می باشد. خوب است بدانید که طرح سالاری در رنگ کرم نیز دیده می شود. این فرش می تواند برای منزل هایی با دکوراسیون رنگ فیروزه در حد اعلا خوب دیده شود به گونه ای که می تواند چندین برابر به زیبایی دکوراسیون داخلی منزل بیافزاید. در اندازه های مختلف این فرش بافته می شود.

حتی شکل هندسی دایره این طرح نیز در بازار رواج بسیار خوبی داشته و سال هاست از بهترین فرش های گرد جهان نام برده می شود. فرش سالاری حتی در اندازه های مختلف باز به خوبی عمل کرده و توانسته است هنر زیبای خود را به رخ همگی عالمیان بکشد. در این بین فرش سالاری دستبافت تبریز به جهانیان فهمانده است که این طرح و هنر فقط مختص تبریز و شهر های اطراف تبریز می باشد و بس.

آقای هدایت اله حمید زاده ملقب به سالاری:

طرح سالاری یکی از پر آوازه ترین طرح های فرش دستباف تبریز هست بطوریکه هر کسی که مختصر آشنایی با فرش تبریز داشته باشد بطور حتم اسم سالاری را شنیده و مجذوب طرح های مملو از زیبایی و اصالت آن شده است. هدایت اله حمید زاده ملقب به سالاری بیش از 45 سال هست که عمر خود را صرف خدمت به هنر فرش تبریز کرده است، طبق نقل خود ایشان وی ابتدا در کنار استاد قره باغی اصول و فنون این هنر زیبا را فرا گرفته.

بعد از همکاری کوتاه مدتی که با ایشان داشته بصورت مستقل شروع به فعالیت در این عرصه را می کند. در کارنامه کاری ایشان کسب دکتری افتخاری از هانوفر آلمان و چندین افتخار دیگر به چشم می خورد. داشتن ذهنی خلاق و مملو از هنر منجر به ابداع طرح های بی نظیری شده است که قبلا وجود نداشته، از جمله آنها می توان به سالاری دو متن اشاره کرد. در پایین چند طرح از طرح های آقای سالاری را ذکر کرده و مختصر توضیحی برای هر کدام درج شده است.

فرش تبریز:

قالی تبریز یکی از انواع قالی‌های ایرانی است. این قالی در شهر تبریز بافته می‌شود. این شهر یکی از مهم‌ترین مراکز بافت قالی در ایران است و قالی‌های بافت آن از تنوع و گوناگونی بسیاری برخوردارند. تبریز، در حال حاضر از سوی «شورای جهانی صنایع دستی» به عنوان «شهر جهانی بافت فرش» انتخاب شده‌است.

تاریخچه فرش تبریز:

در مورد تاریخچه فرش در تبریز چنین می‌توان گفت که با توجه به قدمت تاریخی این شهر؛ مسلماً هنر صنعت فرش بافی در آن به قبل از دوران صفویه باز می‌گردد. در نیمه دوم قرن پانزده و در دوران صفوی، فرش از حالتی روستایی به هنر پیشرفته درباری تبدیل شد. یکی دیگر از تحولات مهم در فرش این دوره، طرح‌هایی بود که هنرمندان دربار تبریز و هرات ایجاد شد.

در کتاب Rugs and Carpet of the World اثر Ian Bennet به نظریه‌ای دیگر در مورد فرش تبریز در زمان صفوی بر می‌خوریم که در اینجا نقل می‌شود:

«تعداد زیادی از فرش‌های مدالیون یا ترنج دار که در سالهای آغازین قرن ۱۶ میلادی در زمان حکومت شاه اسماعیل اول و شاه طهماسب بافته شده‌اند، دارای طرح مایهٔ اسلیمی و نقوش حیوانی و انسانی هستند» در این کتاب نویسنده سعی کرده تعدادی از قالی‌های موجود در موزه‌های جهان مربوط به نیمه اول قرن شانزدهم را به کارگاه‌های تبریز نسبت دهد از قرن ۱۷میلادی به بعد و پس از اینکه قالی ایران به خارج از کشور راه یافت، صنعتگران تبریز با دریافت سلیقه مردم اروپا و آمریکا دست به بافتن قالی‌هایی زدند که بسیار جالب بود و بازار آن کشورها را به خود اختصاص داد.

تبریز یکی از قطب‌ های بافندگی بسیار با اهمیت ایران در زمینهٔ قالی‌بافی است. فرش‌های آن، چه آن‌هایی که زینت‌ بخش موزه‌های معتبر جهان هستند یا در مجموعهٔ کلکسیونرهای مشتاق جای گرفته‌اند، یا آن‌هایی که در مقیاس زیاد و در کیفیت تجارتی سر از بازارها و چهار سوق‌ها در می‌آورند، همواره خوش اقبال و مشتری پسند هستند. برابر آماری که در دست داریم در شهرستان تبریز و حومهٔ آن در سال ۱۳۶۴ شمسی بر روی ۱۶۰۰۰ دار قالی ۳۲۱۵۰ کارگر بافنده کار کرده‌اند.

علاوه بر تک‌بافی‌ها، کارگاه‌های متعددی از سالیان بسیار دور در کار فرش‌بافی بوده و هستند. در سال‌های اخیر بافنده‌های چیره‌دست تبریزی به تولید فرش‌های گل ابریشم بسیار ظریف با رج‌شمار ۵۰ و ۶۰ در مقیاس وسیع روی آورده‌اند. این گونه فرش‌ها که بعضی با چله‌های ابریشمی هستند، بیشتر با طرح‌های لچک و ترنج و با رنگ‌های غالباً بژ روشن و نخودی بافته می‌شوند و در رنگ‌آمیزی گل‌ها و نگاره‌ها از رنگ‌های سرخابی، عنابی و زیتونی به فراوانی استفاده می‌شود.

فرش‌های تبریز در هفتاد سال اخیر اغلب با طرح‌های:

• گلدانی
• درختی
• محرابی
• قندیل دار
• حیوان‌ دار
• شکارگاه
• هراتی
• شاخ و برگی
• گلفرنگ
• بندی خشتی یا قاب‌ قابی
• منظره‌ بافی
• قاب‌ قرآنی
• نقش‌های هندسی
• و …

از کوچک‌ترین تا بزرگ‌ترین اندازه‌ های ممکن بافته شده‌اند. بافت کناره و گلکی چندان خوشایند بافنده تبریزی نیست.در حال حاضر تبریز به عنوان کانون عمده عرضهٔ فرش‌ های شهری‌ باف آذربایجان شناخته می‌شود و کانون بزرگ تولید کنندگان نامور و صاحب نامی گردیده که فرش آذربایجان به آن می‌بالد. تبریز یکی از قطب‌های بافندگی بسیار با اهمیت ایران در زمینه‌ی قالی‌بافی است. فرش‌های آن، چه آن‌هایی که زینت‌ بخش موزه‌ های معتبر جهان هستند یا در مجموعه‌ ی کلکسیونرهای مشتاق جای گرفته‌اند، یا آن‌هایی که در مقیاس زیاد و در کیفیت تجارتی سر از بازارها و چهار سوق‌ها در می‌آورند، همواره خوش اقبال و مشتری پسند هستند.

چند نمونه از طر ح‌های شناخته شده تبریز ـ طرح‌های شناخته شده ناحیه تبریز عبارتند از:

• طرح مستوفی (کل فرنک مستوفی)
• اسلیمی ترنج دار
• اسلیمی لچک دار
• ترنج
• نقش ماهی یا هراتی
• گلدانی
• میناخانی
• طرح درختی
• طرح تصویری
• طرح باغی یا گلستانی
• طرح شکارگاه
• طرح مطهری سیدی بازاری
• و …

ویژگیهای بافت در قالی‌ های تبریز:

در میان ویژگی‌های مشترک تمامی قالیهای آذربایجان گره ترکی بیش از همه مورد توجه است. نوع گلیم بافی قالی‌های روستایی و عشایری آذربایجان به ویژه در قالی‌های قدیمی عمدتاً به سبک معروف فارسی است و به عبارتی از پود ضخیم برای گلیم بافی استفاده می‌نمایند. رجشمار قالی‌های روستایی آذربایجان عموماً درشت و بین ۱۵ و حداکثر ۲۵ رج محدود می‌گردند. دارهای قالی مورد استفاده در آذربایجان به جز قالی‌های عشایری، همگی از نوع عمودی است. مهمترین ابعاد قالی‌های جدید شهری باف آذربایجان ۲*۳ و ۲/۵*۳/۵ و همچنین ۳*۴ است.

ابعاد کوچکتر اغلب در قالی‌های قدیم آن دیده می‌شود. ابعاد دایره و چند ضلعی نیز طی سال‌های اخیر در این منطقه رواج یافته‌است. قالی روستایی آذربایجان ابعاد متفاوتی دارد. شمار رج‌های قالی تبریز معمولاً از ۲۴ رج شروع شده و تا ۱۱۰ رج ادامه می‌یابد. رج که به واحد تراکم گره اطلاق می‌شود، بهترین روش برای ارزیابی کیفیت قالی به‌شمار می‌رود؛ هرقدر شمار رج‌های یک قالی بیش‌تر باشد، کیفیت آن نیز مطلوب‌تر خواهد بود. قالی‌های ظریف معمولاً از نخ‌های ابریشمی یا پنبه‌ای بافنده می‌شوند.

تبریز یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مراکز قالی‌بافی در سطح ایران و جهان است و نقش مهمی را در زمینهٔ توسعه و گسترش سنت‌ها و هنرهای تزئینی و کاربردی بازی می‌کند. اوج هنر قالی تبریز مربوط به سده‌های دوزادهم تا شانزدهم میلادی بوده‌ است. شکل‌گیری ۲۰۰ شاهکار هنری قالی تبریز با ادغام هماهنگ هنرهای بافندگی و نگارگری ایرانی در طی ۱۴ سده، سطح بالای هنر بافندگان قالی را در این شهر به عرصهٔ نمایش گذاشته و مکتب کلاسیک تبریز بنیان نهاده شد. این مکتب به ۲ زیرشاخهٔ اصلی تبریز و اردبیل تقسیم می‌شود.